In English:
How the Lukashenka regime may get involved in the war in Ukraine even more? Possible scenarios
На русском языке:
Как режим Лукашенко еще больше может ввязаться в войну в Украине? Возможные сценарии
Пасля абвяшчэння У. Пуціным 21 верасня мабілізацыі ў Расіі, а таксама правядзення псеўдарэферэндума, на часова акупаваных тэрыторыях Украіны стала распаўсюджвацца вялікая колькасць інфармацыі аб правядзенні мабілізацыі ў Беларусі, перакідванні войскаў РФ для нападу на Украіну і інш. У большасці выпадкаў пацверджання такой інфармацыі няма. Таму мы вырашылі паспрабаваць прааналізаваць магчымыя сцэнары яшчэ большага ўцягвання рэжыму Лукашэнкі ў вайну ва Украіне на падставе наяўнай у нас інфармацыі, а таксама меркаванняў экспертаў.
1. РФ сфармуе ў Беларусі ўдарную групоўку для новага ўварвання ва Украіну.
Сумесныя вучэнні войскаў РФ і РБ «Саюзная рашучасць-2022» за тыдзень да ўварвання ва Украіну / Фота: Мінабароны РБ / Ягор Ермаліцкі.
Разглядаючы сцэнар паўтарэння падзей 24 лютага 2022 года неабходна звярнуць увагу на наступнае.
Нагадаем, што наступу войскаў РФ з Беларусі на Кіеў папярэднічалі ваенныя вучэнні «Саюзная рашучасць-2022». Першыя эшалоны з асабовым складам і ваеннай тэхнікай РФ нібыта для ўдзелу ў вучэннях пачалі прыбываць у Беларусь яшчэ 18 студзеня 2022 года – то бок за месяц да пачатку поўнамаштабнага ўварвання. Тады групоўка УС РФ, якая наступала на Кіеў, па розных ацэнках налічвала ад 15 да 30 тысяч чалавек.
Інакш кажучы, для паўтарэння падобнага сцэнара (які скончыўся для РФ паразай) на сённяшні дзень УС РФ неабходна не менш за месяц для інтэнсіўнай перакідкі войскаў у Беларусь, іх баявога зладжвання, вылучэння на пункты атакі і інш. Варта адзначыць, што кіраўніцтва Украіны не чакала атакі на Кіеў з тэрыторыі Беларусі. Таму на паўночным напрамку не ствараліся абарончыя рубяжы, не канцэнтраваліся значныя сілы УСУ. Зараз жа сітуацыя зусім іншая: мяжа з Беларуссю абсталёўваецца ў інжынерным дачыненні для супрацьдзеяння магчымаму ўварванню.
Выснова. Перакід вялікай колькасці войскаў РФ у Беларусь не застанецца незаўважаным як для маніторынгавай групы «Беларускі Гаюн», так і для ўкраінскай разведкі (улічваючы існуючыя тэхнічныя магчымасці). Схавана сабраць такую групоўку войскаў у цяперашніх рэаліях практычна немагчыма. Украіна зараз значна лепш падрыхтаваная да сустрэчы з ворагам. Адпаведна, для хоць невялікага поспеху РФ трэба будзе ствараць ударную групоўку, якая будзе пераўзыходзіць тую, што была створаная ў лютым 2022 года.
Такім чынам, Украіна зможа загадзя выявіць планы РФ па паўторным уварванні з тэрыторыі Беларусі, і адпаведным чынам адрэагаваць. Нягледзячы на пэўнае вар’яцтва такога варыянту развіцця падзей, цалкам скідваць яго нельга, бо кіраўніцтва Расіі паказала здольнасць рабіць падобныя крокі.
2. Мабілізаваныя ў РФ будуць перакінутыя ў Беларусь.
Мабілізаваныя ў Расіі. / Фота: РІА Навіны, Дзмітрый Макееў
Перакідванне мабілізаваных грамадзян РФ у Беларусь можа адбыцца. Навошта могуць перакідвацца ў Беларусь мабілізаваныя грамадзяне РФ?
1. Для мэт, апісаных у п.1 вышэй– то бок дзеля ўварвання ва Украіну.
2. Для правядзення навучання перад адпраўкай на фронт (паўднёвы, усходні). У дадзеным выпадку неабходна аналізаваць структуру УС РФ.
Па дадзеных з адкрытых крыніц, са жніўня 2022 года агульны штат УС РФ будзе складаць 2 039 758 чалавек, сярод якіх 1 150 628 – вайскоўцы; астатнія – грамадзянскі персанал. Самым шматлікім па баявым складзе відам УС з’яўляюцца Сухапутныя войскі УС РФ, якія налічваюць каля 280 тысяч чалавек. Таксама можна адзначыць колькасць ПДВ – каля 45 тысяч.
Абвешчаная ў РФ мабілізацыя афіцыйна плануе прызваць не меней за 300 тысяч чалавек з запасу (многія эксперты мяркуюць, што дадзеная лічба будзе значна большай). Інакш кажучы, колькасць мабілізаваных будзе перавышаць колькасць Сухапутных войскаў і ПДВ разам узятых. Нават для арганізацыі базавай ваеннай падрыхтоўкі мабілізаваных патрэбныя тысячы інструктараў, інфраструктура навучальных цэнтраў, палігоны і інш. Усяго вышэйпералічанага не хопіць для падрыхтоўкі такой колькасці мабілізаваных. Нельга таксама забывацца, што УС РФ панеслі цяжкія страты асабовага складу (у тым ліку – падрыхтаванага і кваліфікаванага) за 7 месяцаў вайны.
У сувязі з гэтым можна дапусціць, што нейкая частка мабілізаваных можа быць перакінутая на ваенныя палігоны ў Беларусь для праходжання навучання. Нельга выключаць, што інструктарамі могуць выступіць у т.л. і вайскоўцы УС РБ.
Дадатковым пацверджаннем такога сцэнара служаць паведамленні расійскіх СМІ, што мабілізаваных адпраўляюць на фронт увогуле без аніякай падрыхтоўкі.
Варта таксама нагадаць, што ў кастрычніку 2021 года ў Беларусі былі створаныя два беларуска-расійскія так званыя «вучэбна-баявыя цэнтры» для падрыхтоўкі спецыялістаў ВПС і СПА. Паведамлялася, што ў Беларусі названыя цэнтры будуць размешчаныя ў Гродзенскай вобласці, а таксама на аэрадроме ў Баранавічах. З моманту фармавання згаданых структураў эксперты скептычна выказваліся менавіта пра «навучальны» складнік дадзеных структураў, канстатуючы, што гаворка ідзе пра пашырэнне расійскай вайсковай прысутнасці ў Беларусі. Трэба таксама адзначыць недаступнасць у публічным доступе інфармацыі аб функцыянаванні «цэнтраў». Тым не менш, тэарэтычна іх таксама могуць выкарыстоўваць для падрыхтоўкі мабілізаваных грамадзян РФ.
3. Для пастаяннай дыслакацыі ў Беларусі. У дадзеным выпадку гаворка ідзе аб развіцці сцэнара, апісанага ў пункце 2. Розніца толькі ў тым, што навучаныя мабілізаваныя не зʼедуць ваяваць на паўднёвы і ўсходні фронт, а будуць далей знаходзіцца ў Беларусі нявызначаны час. Магчымая мэта такога знаходжання – ствараць напружанне ў кіраўніцтва Украіны, адцягваць сілы УСУ з іншых франтоў на беларускі напрамак.
Выснова. Такім чынам, можна дапусціць некалькі прычын для прыбыцця ў Беларусь мабілізаваных з Расіі. Аднак істотнай ваеннай небяспекі для Украіны такія сілы несці не будуць. У першую чаргу – праз слабую падрыхтаванасць.
3. Лукашэнка абвесціць мабілізацыю ў Беларусі для дапамогі УС РФ.
Аляксандр Лукашэнка і прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін. / Фота: Міхаіл Метцэль / ТАСС
Раней мы каментавалі чуткі аб магчымай мабілізацыі ў РБ. Асноўнай тэзай, на аснове якой мы будавалі свой аналіз, стала наступнае: падраздзяленні УС РБ у баявых дзеяннях ва Украіне ўдзелу не прымаюць, таму няма неабходнасці праводзіць мабілізацыю, маючы ў распараджэнні якое-ніякае войска, не патрапанае ў баях і гатовае да дзеянняў.
Пры гэтым на працягу ўсяго 2022 года МА РБ увесь час праводзіць розныя вучэнні. Асабліва актыўнымі можна адзначыць мабілізацыйныя вучэнні, а таксама з тэрытарыяльнымі войскамі. Нельга таксама не адзначыць камандна-штабныя вучэнні на палігоне «Брэсцкі», якія праходзілі ў верасні, у непасрэднай блізкасці з Украінай.
Выснова. Такім чынам, правядзенне мабілізацыі на сённяшні дзень выглядае малаверагодным. Гэта абумоўлена шэрагам прычын, у першую чаргу – нізкай падтрымкай падобнай ідэі грамадствам, а таксама нізкім узроўнем падтрымкі вайны ва Украіне.
Аднак варта чакаць у далейшым павелічэнне колькасці вучэнняў. Улічваючы «стратэгічны саюз» РБ і РФ, ваенная актыўнасць на тэрыторыі Беларусі павінна выклікаць занепакоенасць у кіраўніцтва Украіны, і абавязваць трымаць пэўную частку сілаў і сродкаў на паўночным кірунку, што ўскладняе магчымасць вядзення баявых дзеянняў на іншых кірунках. Нельга выключаць, што такі сцэнар мог стаць вынікам асабістых дамоўленасцяў паміж Пуціным і Лукашэнкам.
4. Лукашэнка будзе забяспечваць УС РФ.
Мабілізацыя / Фота: "Рэаліст"
Падобны сцэнар не выглядае нерэальным. Нагадаем, што раней была інфармацыя аб забеспячэнні УС РФ палівам з баз УС РБ і боепрыпасамі.
У дадзеным выпадку варта звярнуць увагу на патэнцыял пашырэння для забеспячэння войск РФ. Напрыклад, у сетцы распаўсюджвалася інфармацыя, што беларускія прадпрыемствы прынялі заказы на пашыў ваеннай формы. Не маючы якіх-небудзь фактаў, якія пацвярджаюць сапраўдную інфармацыю, адзначым, што такое сапраўды магло быць.
Каб пераканацца ў гэтым, дастаткова паглядзець навіны аб ходзе мабілізацыі РФ, які рыштунак і форму атрымліваюць салдаты, і як самі вайскоўцы адкрыта заяўляюць аб недахопе рознага рыштунку. Таму ў дадзеным выпадку гаворка можа ісці аб неабходнасці хутка «апрануць» мабілізаваных, а для рэжыму Лукашэнкі – гэта магчымасць крыху зарабіць на ваенных пастаўках.
Таксама варта звярнуць увагу на магчымасць прадпрыемстваў ваенна-прамысловага комплексу Беларусі ажыццяўляць рамонт ваеннай тэхнікі РФ, якая выйшла з ладу. Напрыклад, у жніўні 2022 года ГУР МА Украіны заявіла, што спецыялісты 558-га авіяцыйнага рамонтнага завода выязджаюць у камандзіроўкі для аднаўлення расійскіх самалётаў. Таксама ёсць непацверджаная інфармацыя, што рамонт расійскай ваеннай тэхнікі рабілі спецыялісты наступных кампаній: ААТ «Пеленг», Мінскі завод колавых цягачоў і КБ «Беспілотныя верталёты». Адпаведна, аказанне паслуг па рамонце ўзбраення – больш чым рэалістычны варыянт падтрымкі расійскай агрэсіі ва Украіне з боку рэжыму Лукашэнкі.
Таксама нельга забывацца пра наяўнасць на захоўванні УС РБ вялікай колькасці ваеннай тэхнікі. Раней мы не фіксавалі факты перадачы тэхнікі з захоўвання для патрэбаў УС РФ. Але зноў жа – улічваючы страты тэхнікі ва Украіне і пэўны яе дэфіцыт цалкам верагодны сцэнар перадачы часткі тэхнікі з захоўвання для патрэб УС РФ.
Выснова. Улічваючы папярэдні досвед удзелу рэжыму Лукашэнкі ў забеспячэнні УС РФ, згаданы сцэнар выглядае вельмі рэалістычным. У дадзеным выпадку пытанне заключаецца толькі ў тым, у якіх фарматах будзе адбывацца забеспячэнне. Пашыў формы – гэта адно, а вось перадача ўзбраення і ваеннай тэхнікі – гэта ўжо прынцыпова іншы ўзровень садзейнічання УС РФ, які можа мець сур’ёзныя наступствы для рэжыму Лукашэнкі.
5. Расія зможа яшчэ больш актыўна выкарыстоўваць тэрыторыю Беларусі для нанясення ракетных удараў па Украіне.
Запуск ракет з комплексаў «Кропка-У» падчас беларуска-расійскіх вучэнняў у Гомельскай вобласці. Беларусь, 15 лютага 2022 года / Фота: Раміль Насібулін, Белта.
З першага дня свайго ўварвання УС РФ актыўна выкарыстоўвалі тэрыторыю Беларусі для ракетных удараў па Украіне. Паводле нашай інфармацыі, усяго з 24 лютага па 15 верасня 2022 года з тэрыторыі Беларусі па Украіне УС РФ запусцілі не менш за 717 ракет.
Ракетныя ўдары праводзяцца як з ужываннем мабільных ракетных комплексаў наземнага базавання, так і самалётамі Ваенна-касмічных сіл (ВКС) УС РФ, якія заходзяць у паветраную прастору Беларусі.
Выснова. Улічваючы папярэдні досвед УС РФ па нанясенні ракетных удараў з тэрыторыі Беларусі, інтэнсіфікацыя падобнай актыўнасці з’яўляецца рэальным сцэнаром яшчэ большага ўцягвання Беларусі ў вайну ва Украіне.
