Рэдакцыя motolko.help паглядзела, як Дэпартамент фінансаў і тылу МУС закупляе аўтамабілі (спецыяльныя, патрульныя, для перавозкі асуджаных і асобаў, што знаходзіліся пад вартай) праз электронныя аўкцыёны. У перыяд з лютага 2020 і па люты 2021 было праведзена 6 электронных аўкцыёнаў на закупку 9 лотаў на агульную прыблізную суму больш за 5 млн BYN.
На дыяграме №1 прадстаўленыя арыенціровачныя кошты (тут і далей усе сумы пазначаны ў BYN), фактычныя кошты, колькасці выйграных лотаў у залежнасці ад пераможцы таргоў.
Як бачна з дыяграмы №1, пераможцамі станавіліся 4 кампаніі: больш за ўсё перамог і заробленых бюджэтных грошай у ТАА «ПарадАўто» (4 шт) і ТАА «ПрактыкСэрвіс» (3 шт).
Параўноўваючы розніцу паміж арыентыровачнымі коштамі (кошт, вызначаны на аснове аналізу кан’юнктуры рынка) і фактычным коштам (пераможная стаўка па выніках таргоў), можна зрабіць наступную выснову: больш за ўсё эканоміць бюджэтныя грошы ТАА «ПарадАўто». А вось супрацоўніцтва з ТАА «ДМ-Лізінг» і ТАА «Завод аўтамабільных прычэпаў і кузаваў «МАЗ-Купава» зусім нявыгадна дзяржаве.
Найбольшая розніца паміж арыентыровачнымі і фактычнымі значэннямі па выніках правядзення таргоў у кампаніі ТАА «ПарадАўто». Гэта сведчыць пра наяўнасць канкурэнцыі ў таргах з яе ўдзелам, а значыць, і пра яе сумленнасць. І наадварот, пры мінімальнай розніцы паміж арыентыровачным і фактычным коштам прадукцыі казаць пра канкурэнцыю не даводзіцца — гэта характэрна для ТАА «Завод аўтамабільных прычэпаў і кузаваў «МАЗ-Купава» і ТАА «ДМ-Лізінг».
Канкурэнтная розніца (прадстаўлена на дыяграме №3) паказвае памножаны арыентыровачны кошт на рынкавы мультыплікатар, які ў сваю чаргу з’яўляецца сярэднім арыфметычным значэнняў розніц паміж арыентыровачным і фактычным значэннямі ў працэнтах.
Сувязь паміж арыентыровачным значэннем і канкурэнтнай розніцай наўпростпрапарцыйная: чым больш першае, тым больш і другое.
На дыяграме №4 прадстаўлена параўнанне фактычных коштаў прадукцыі (г.зн. пераможнай стаўкі ў аўкцыёне), фактычных коштаў ва ўмовах канкурэнцыі, а таксама розніца паміж двума гэтымі значэннямі.
Фактычны кошт ва ўмовах канкурэнцыі разлічваўся як розніца паміж арыентыровачным коштам і канкурэнтнай розніцай (дыяграма №3).
На дыяграме №5 прадстаўлена залежнасць значэнняў страты бюджэту, якая разлічвалася як паміж фактычным коштам і фактычным коштам ва ўмовах канкурэнцыі, а таксама адсоткам займанага рынка, які, у сваю чаргу, разлічваўся як адносіны арыентыровачнага кошту да сумы ўсіх арыентыровачных коштаў ад пераможцы таргоў.
Што ж гэта азначае простымі словамі?
Ва ўмовах канкурэнцыі пастаўшчыкі ў сярэднім гатовыя знізіць арыентыровачны кошт на таргах на 2,52%. Аднак кампанія ТАА «Завод аўтамабільных прычэпаў і кузаваў «МАЗ-Купава» перамагала ў таргах, знізіўшы арыентыровачны кошт лота за ўсё на 0,1%. Зразумела, што ва ўмовах сумленнай канкурэнцыі яе перамога была б немагчымая.
Пры гэтым, калі б «Завод аўтамабільных прычэпаў і кузаваў «МАЗ-Купава» сумленна ўдзельнічаў ў таргах, то прадаў бы свае тавары не па цане 928 550 беларускіх рублёў, а па цане 908 274 беларускіх рублёў. 20 000 беларускіх рублёў засталіся б у бюджэце і маглі б пайсці на нешта больш важнае, чым прыбытак ТАА «Завод аўтамабільных прычэпаў і кузаваў «МАЗ-Купава».
Перад намі яркі прыклад таго, як адсутнасць канкурэнцыі на таргах растрачвае бюджэтныя сродкі.
Хто і як ўзбагачаецца за кошт закупак МУС?
Пазнаёмімся бліжэй з пераможцамі таргоў і пачнём з кампаніі — ТАА «Завод аўтамабільных прычэпаў і кузаваў« МАЗ-Купава».
Удзельнікамі ТАА «Завод аўтамабільных прычэпаў і кузаваў «МАЗ-Купава» з’яўляюцца ААТ АКБ «Прыёрбанк» (7,63%) і ААТ «Мінскі аўтамабільны завод» — кіруючая кампанія холдынгу «БелаўтаМАЗ» (92,37%). Іх канчатковымі бенефіцыярамі з’яўляюцца дзяржава і аўстрыйская кампанія. У сувязі з гэтым, высветліць нейкую сувязь удзельнікаў кампаніі з заказчыкам таргоў цяжка. Аднак шэраг імёнаў, у тым ліку дзеючыя і былыя кіраўнікі, выклікаюь цікавасць.
Якубаў Віталь Мікалаевіч (на дадзены момант дырэктар прадпрыемства) з’яўляецца дэпутатам Мінскага гарадскога Савета дэпутатаў 28 склікання Заводскага раёна горада Мінска па Галадзедаўскай выбарчай акрузе №6.
Кампаніі ТАА «ДМ-ЛІЗІНГ» і ТАА «ПарадАўто» не з’яўляюцца вытворцамі якіх-небудзь аўтамабіляў, а ўсяго толькі дылерамі. Абедзве кампаніі, згодна з юрыдычнай дакументацыяй, маюць код выгляду дзейнасці па ОКЭД 45111 (аптовы гандаль легкавымі аўтамабілямі і грузавымі аўтамабілямі малой грузападымальнасці). Непасрэдна вытворцамі транспартных сродкаў з’яўляюцца:
- у «ПарадАвто» кампанія «РУСАЎТАПРАМ»;
- у «ДМ-ЛІЗІНГ» кампанія «Аўтамабільныя канструкцыі».
Кампаніямі ТАА «ПарадАўто» і ТАА «РУСАЎТАПРАМ» валодае Ігар Якаўлевіч Кушнерскі і яго жонка Кушнерская Ларыса Аляксандраўна. Ігар Якаўлевіч Кушнерскі, паводле рэйтынгу беларускага «Ежедневніка», уваходзіў у 2013 годзе ў топ-200 самых паспяховых бізнэсоўцаў Беларусі. У якасці яго актываў пазначана: КМ-Груп, холдынгавая кампанія, Еўракад, інвестыцыі ў офісную нерухомасць і лагістыку ў Мінску і Віцебску; Русаўтапрам, дыстрыбуцыя аўтатэхнікі расійскіх заводаў, дылерская сетка ў Беларусі, ПарадАўто, дыстрыбуцыя аўтамабіляў Great Wall; ПрофітМаркет, дыстрыбуцыя тавараў харчовай групы і бытавой хіміі ў барысаўскім рэгіёне. Кушнерская Ларыса Аляксандраўна да 2019 года з’яўлялася заснавальніцай расійскай кампаніі ТАА «АЎТАЦЕХКАМПЛЕКТ», размешчанай у горадзе Дзяржынску Ніжагародскай вобласці
Той жа ТАА «АЎТАЦЕХКАМПЛЕКТ» з’яўляўся адным з уласнікаў ТАА «ПарадАўто» ў 2006-2007 гадах. Цяперашнім кіраўніком ТАА «ПарадАўто» з’яўляецца Захарчанка Аляксандр Віктаравіч, па сумяшчальніцтве намеснік старшыні праўлення клуба ФК «БАТЭ».
Былым заснавальнікам ТАА «РУСАЎТАПРАМ» значыцца Пестава Ірына Іванаўна, якая на дадзены момант паказаная як кантактная асоба ТАА «ПрофітМаркет» (кампаніі Кушнерскага, размешчанай у Барысаве). Нагадаем, што ТАА «ПарадАўто» і ТАА «РУСАЎТАПРАМ» таксама знаходзяцца ў Барысаве.
Кампанія ТАА «ДМ-ЛІЗІНГ» знаходзіцца па адрасе: г. Мінск, вул. Мележа 5-2. Па гэтым жа адрасе размяшчаецца ТАА «Мідзівісана», якая, як і згаданыя вышэй арганізацыі, займаецца выпускам аўтамабіляў-фургонаў спецыяльнага прызначэння «Любава». Генеральным дырэктарам з’яўляецца Мішута Дзмітрый Віктаравіч, які ў 2017-2018 з’яўляўся акцыянерам ТАА «ДМ-ЛІЗІНГ» і на дадзены момант з’яўляецца акцыянерам ТАА «Аўтамабільныя канструкцыі» (36% акцый). Іншы былы акцыянер ТАА «ДМ-ЛІЗІНГ» Мішута Станіслаў Мікалаевіч быў узнагароджаны медалём «За бездакорную службу» I ступені (нумар 95). Яго дачка Мішута Наталля Станіславаўна з’яўляецца акцыянерам ТАА «Аўтамабільныя канструкцыі» (10% акцый).
Што аб’ядноўвае згаданых грамадзянаў? Дакладна, блізкасць да рэжыму. Як бачым, кіраўнікі прадпрыемстваў маюць адміністрацыйны рэсурс, або, прасцей кажучы, сувязі. Відавочна, менавіта сувязі дазваляюць выйграваць дзяржзакупкі Міністэрства ўнутраных спраў без асаблівых праблем, такіх як, напрыклад, сумленная рынкавая канкурэнцыя. Бо, не маючы блізкіх сувязяў у самай верхавіне, у цяперашняй Беларусі немагчыма весці бізнес з сілавымі структурамі.
