Гэта адбылося 31 траўня 2020 года, калі Мікола ехаў на перадвыбарчы пікет Святланы Ціханоўскай на Камароўку, на наступны дзень ён быў асуджаны на 15 сутак, а ў снежні мінулага года — да 14 гадоў зняволення.
Нават за кратамі палітык захоўвае цвярозы розум і цікавіцца апошнімі навінамі, разважае пра палітыку, вайну ды лёс беларусаў. Выданне «Наша Ніва» сабрала цэлы спіс з яркіх цытатаў з яго апошніх лістоў да жонкі. У адным з іх, палітык паразважаў пра шляхетнасць беларусаў, якая асабліва праяўляецца ў тым, што мы не выбіваем сабе «дывідэнды» там, дзе людзі плоцяць сваім жыццём — на вайне.
«Цяпер заўсёдная кампанія шанавання ветэранаў, якія ў большасці на перадавой не былі. У сувязі з гэтым падумалася, якія адметныя людзі беларусы. Тваёй бабулі, якая пад бокам у нямецкага каменданта хавала сярод сваіх дзяцей яўрэйскую дзяўчынку, нават і да галавы не магло прыйсці патрабаваць «запісацца» у «праведнікі народаў свету». Як і маёй бабулі па бацьку — аформіцца ўдавой падпольшчыка. Хоць дзед Павел з маім бацькам (стары ды малы) на конях ездзілі па начах рэзаць нямецкія лініі сувязі. Стралялі ў іх. Ды і забілі дзеда Паўла так страшна: ва ўласнай хаце на вачах жонкі ды дачок. За сувязь з партызанамі.
Я не кажу пра самога бацьку, які, не падыходзячы па ўзросце, па вызваленні пайшоў добраахвотнікам у войска. Але на фронт не трапіў, бо накіравалі ў вайсковую вучэльню. А потым, калі пачаліся ўсе гэтыя ільготы, прынцыпова адмовіўся запісвацца ў ветэраны, хаця меў на гэта права. Бо ўсе яго сябры пасля мабілізацыі былі недавучанымі кінутыя на нямецкія кулямёты ў Прусіі, як «недабранадзейныя». Усе палеглі там.
Ёсць у беларусаў нейкая ўнутраная шляхетнасць, якая стрымлівае ад «выбівання» выгодаў там, дзе людзі плацілі жыццямі», — напісаў Мікола Статкевіч 5 траўня 2022 года.
In English:
Mikola Statkevich: Belarusians have some kind of internal nobility
