In English:
Foreign view: the EU against negotiations with Lukashenka, condemnation of Merkel and Putin’s proposal
На русском языке:
Иностранный взгляд: ЕС против переговоров с Лукашенко, осуждение Меркель и предложение Путина
Апошнімі днямі вялікая колькасць замежных палітыкаў закранула сітуацыю ў Беларусі, выказванні пры тым тычыліся не толькі міграцыйнага крызісу. У прыватнасці, еўрапейскія чыноўнікі практычна аднагалосна асудзілі размовы в.а. канцлера Ангелы Меркель з Лукашэнкам. Мы вырашылі сабраць цытаты замежных палітыкаў, каб можна было зразумець актуальнае стаўленне да таго, што адбываецца ў Беларусі на Захадзе і на Усходзе.
Нечаканасцю дня, напэўна, трэба назваць заклік прэзідэнта РФ Уладзіміра Пуціна да дыялогу афіцыйнага Мінска і беларускай апазіцыі. Яго словы ўмомант разышліся па СМІ і тэлеграм-каналах. Праўда, будзе справядліва заўважыць, што Пуцін не назваў ніякіх імёнаў і прозвішчаў беларускай апазіцыі, а адпаведна, зараз нельга сказаць з кім менавіта Пуцін прапанаваў весці перамовы. Пры гэтым ён падкрэсліў, што Расія «працягне паглыбленне інтэграцыйных працэсаў з Беларуссю».
«Так, мы ведаем, што сітуацыя ў Беларусі, хоць і супакоілася ўнутры краіны, але, тым не менш, праблемы ёсць, і мы выдатна разумеем гэта і, вядома, заклікаем да дыялогу паміж уладамі і апазіцыяй. Са свайго боку Расія, безумоўна, працягне лінію на ўмацаванне сувязей і паглыбленне інтэграцыйных працэсаў з Беларуссю. Будзем рэалізоўваць усе 28 прынятых нядаўна саюзных праграм па фарміраванні агульнай эканамічнай прасторы, пераходзіць да правядзення ўзгодненай макраэканамічнай, падатковай, банкаўска-крэдытнай палітыкі», – сказаў Пуцін, выступаючы на пашыраным пасяджэнні калегіі МЗС РФ.
Інфармацыя пра перамовы – гэта свайго роду «трэнд тыдня», яшчэ да выказвання Пуціна, на працягу некалькіх дзён з’яўляліся ўкідванні аб нейкіх гіпатэтычных перамовах паміж ЕС і Лукашэнкам, якія распаўсюджваліся на ўзроўні здагадак не маючы пад сабой ніякіх падстаў. Кропку ў гэтым пытанні паставіў прадстаўнік Еўрапейскай камісіі Эрык Мамер. Паводле яго слоў, увага Брусэля зараз сканцэнтравана на дапамозе мігрантам і на вывазе іх на радзіму, а не на такіх кантактах з Мінскам. Адзначыўшы, што калі нейкія кантакты і магчымы, то толькі па пытаннях тэхнічнага характару.
«Пытанне пра перамовы з рэжымам Лукашэнкі на парадку дня не стаіць. Мы правядзём перамовы тэхнічнага характару са структурамі ААН, у прыватнасці, з Агенцтвам ААН па справах бежанцаў, з Міжнароднай арганізацыяй па міграцыі і з беларускім бокам наконт садзейнічання рэпатрыяцыі людзей, якія знаходзяцца на мяжы. Гэта тое, на чым будзе фокус перамоваў, а таксама, вядома, на садзейнічанні па прадастаўленні дапамогі людзям, якія знаходзяцца на мяжы», – заявіў Эрык Мамер.
Пытанне пра перамовы закрануў і польскі прэм’ер-міністр Матэвуш Маравецкі заявіўшы, што перамовы па ўрэгуляванні міграцыйнага крызісу непасрэдна з Лукашэнкам контрпрадуктыўныя, бо гуляюць яму на руку.
«Любыя перамовы непасрэдна з Лукашэнкам легітымізуюць яго рэжым», — сказаў Маравецкі на прэс-канферэнцыі ў чацвер.
Польскі прэм’ер таксама пракаментаваў і званкі Меркель грамадзяніну Лукашэнку. Уласна менавіта з гэтых тэлефонных гутарак, якія прапаганда паднесла, як «знішчальную перамогу» і пачаліся розныя «канспіралагічныя тэорыі».
«Адно можна сказаць дакладна: у гэтым крызісе немагчыма прыняць рашэнне праз нашу галаву. Калі ў тэлефоннай размове гаворка ішла пра тое, як мігрантаў з Беларусі вяртаюць на радзіму, то кожная ініцыятыва ў гэтым кірунку адпавядае інтарэсам Польшчы», – заявіў Маравецкі.
Іншыя еўрапейскія чыноўнікі былі менш стрыманыя і наўпрост крытыкавалі в.а. канцлера Германіі за размовы з чалавекам, які незаконна ўтрымлівае ўладу ў Беларусі. Прывядзём некалькі выказванняў:
Старшыня камітэта па замежных справах парламента Літвы Жыгімантас Павільёніс: «Заклік Меркель падрывае ўсе намаганні Еўропы па ўрэгуляванні крызісу ў Беларусі. Мы некалькі разоў папярэджвалі канцлера Германіі перад тэлефонным званком, каб яна не выконвала просьбу Пуціна, але яна не слухала. Цяпер патрэбны адзіны еўрапейскі падыход, і я спадзяюся, што новы федэральны ўрад падтрымае такі падыход. На жаль, стары – не».
Кіраўнік Польскага інстытута міжнародных адносін Славамір Дэмбскі: «Той факт, што канцлер кансультуецца з замежнымі дыктатарамі наконт польскай мяжы, ігнаруе гістарычную адказнасць Германіі перад падзеямі 20 стагоддзя. Спадарыня Меркель не павінна вырашаць праз нашыя галовы, што добра для Польшчы, а што не».
Кіраўнік МЗС Латвіі Эдгарс Рынкевічус сказаў, што разглядае гутарку паміж канцлерам Меркель і грамадзянінам Лукашэнкам «як яшчэ адну спробу наўпрост перадаць аднадушнае пасланне ЕС беларускаму рэжыму аб непрымальным абыходжанні са знешнімі межамі ЕС і грамадзянамі трэціх краін — калі гэта не дапаможа, то гібрыдная атака можа мець сур’ёзныя эканамічныя наступствы».
Быў і шэраг значных выказванняў, якія непасрэдна тычацца міграцыйнага крызісу на межах з ЕС, але без згадвання званкоў в.а. канцлера ФРГ. Так кіраўнік МУС Германіі Хорст Зеехофер абверг чуткі пра прыём мігрантаў з беларуска-польскай мяжы: «Чуткі пра тое, што Германія гатова прыняць мігрантаў, якія знаходзяцца на беларуска-польскай мяжы, не адпавядаюць рэчаіснасці». Адзначым таксама, што віцэ-прэзідэнт Еўракамісіі Маргарыціс Схінас у інтэрв’ю курдскаму каналу Rûdaw заявіў, што ў ЕС ужо ёсць доказы змовы паміж Мінскам і міжнароднымі сеткамі кантрабанды. Брусэльскае выданне EUobserver учора таксама апублікавала інфармацыю з унутраных дакументаў ЕС, што ў Беларусі дзейнічаюць групоўкі, якія займаюцца нелегальнай міграцыяй.
Напрыканцы хацелася б асобна звярнуць увагу на заяву былога Дарадцы прэзідэнта ЗША па нацыянальнай бяспецы Джона Болтана ў эфіры амерыканскага тэлеканала CNBC, дзе ён сказаў, што ЗША павінны адхіліць ад улады Лукашэнку і знайсці яму «прыгожую вілу на Рыўеры». На яго думку, гэта неабходна зрабіць, каб прадухіліць спробы Расіі вярнуць сабе былую савецкую рэспубліку. Бо Болтан лічыць, што Пуцін хоча вярнуць тэрыторыю Беларусі ў склад Расіі.
«Небяспека ў тым, што па меры таго, як апазіцыя працягвае выказваць свой пратэст, для Лукашэнкі, калі ён не зможа самастойна ўтрымліваць аўтарытарны ўрад у Беларусі, планам Б стане заклікаць расіян на дапамогу. І як толькі гэта адбудзецца, у беларусаў, магчыма, больш ніколі не будзе магчымасьці атрымаць свабодны ўрад. […] Нашая стратэгія, я думаю, павінна палягаць у тым, каб адхіліць Лукашэнку ад улады і знайсці яму добрую вілу на Рыўеры ці нешта падобнае. Гэта тое, што мы (урад ЗША) павінны разгледзець, таму што, калі ён запросіць Расію, то я не думаю, што яны сыдуць з беларускіх тэрыторый», – сказаў Болтан.
