На русском языке:
Мнение. «Нашы грошы»: врачей становится все меньше. Хватит ли сил сдержать еще одну волну пандемии?
Тэлеграм-канал «Нашы грошы» апублікаваў калонку аб тым, як скарачаецца колькасць дактароў у Беларусі і як гэта паўплывае на сістэму аховы здароўя ў цэлым. Публікуем гэты тэкст без зменаў.
«Агульны трэнд на скарачэнне занятасці ў розных галінах беларускай эканомікі ўжо не першы месяц распаўсюджваецца і на такую важную сацыяльную сферу, як ахова здароўя. Вывучаючы свежую статыстыку па занятасці ў Беларусі, мы паглядзелі ўжо, што адбываецца ў сельскай гаспадарцы і адукацыі. Надышоў час зразумець, што адбываецца з медыцынай.
У многім сітуацыя, якая сёння складваецца са сферай аховы здароўя, сугучная з агульнымі трэндамі ў краіне. З галіны сыходзяць кадры, усе спробы іх утрымаць або папоўніць адміністрацыйнымі рэсурсамі церпяць няўдачу.
Колькасць прынятых і звольненых у сферы аховы здароўя са студзеня 2016 па ліпень 2022
У адрозненне ад сістэмы адукацыі, у ахове здароўя яшчэ ўдавалася папоўніць рады медыкаў за кошт чарговага восеньскага набору аж да 2019 года. Аднак, ужо ў 2020-м адбыўся першы адток кадраў, які не ўдалося залатаць чарговым «прызывам» выпускнікоў ВНУ – скарачэнне за год склала каля 3 тыс чалавек. Гэтая тэндэнцыя ўпэўнена працягнулася і ў 2021 годзе, калі сфера пазбавілася яшчэ 2,5 тыс. спецыялістаў. Са жніўня па верасень 2022 г. удалося набраць 4,7 тысяч чалавек, але гэта два месяцы «высокага сезону» – страты ў кадрах па выніках чарговага гадавога цыклу зноў будуць вылічацца тысячамі.
Усе цудоўна памятаюць, як у перыяд пандэміі беларускія медыкі здзейснілі сапраўдны подзвіг. У той час як нам прапаноўвалі лячыцца ад заразы, якую «не відаць, а значыць, не» лазняй, гарэлкай і катаннем на каньках з клюшкай наперавес, у бальніцах па 25 гадзін у суткі ўкалывалі лекары, сярэдні і малодшы медыцынскі персанал. Шмат медыкаў загінулі, спрабуючы спыніць пандэмію. Вымушаны рэагаваць на абурэнне лекараў і беларускага грамадства, Міністэрства аховы здароўя пачало паднімаць заробкі ў галіне (прынамсі там, дзе працавалі з COVID), але «каранавірусных» надбавак хапіла ненадоўга. Як толькі схлынула чарговая хваля пандэміі, заробкі медыкаў зноў апусціліся ніжэй за сярэдні паказчык па краіне.
Асобная нагода для зніжэння колькасці і якасці спецыялістаў – рэпрэсіі ў дачыненні да лекараў, якія адважыліся выказаць сваё меркаванне пасля выбараў 2020-га. Абурала медыкаў гульня ў «прыгожую статыстыку» па смяротнасці ад каранавіруса – бо кожны лекар, які працаваў у лякарні, на свае вочы кожны дзень бачыў пацверджанне таму, як далёкія ад ісціны штодзённыя справаздачы Мінздароўя. Зараз адбываецца серыя нападаў на прыватныя медыцынскія цэнтры – адзіную магчымасць для медыкаў у краіне працаваць і не саромецца сваёй зарплаты. Усе гэтыя падзеі сталі ў адзіны ланцужок.
Сёння лекар – гэта спецыяліст, якога цэняць на вагу золата. Але толькі не ў нас у краіне. Вельмі многія беларускія медыкі ўжо даўно зразумелі, што рэалізаваць сябе як прафесіянала, а не падхаліма, прыстасаванца і «цярпілу», яны змогуць толькі за мяжой. І медыцына Еўрасаюза і іншых рэгіёнаў гасцінна адчыняе для іх дзверы, усё больш спрашчаючы магчымасць рэлакацыі.
Па дадзеных Белстата, усяго ў сферы аховы здароўя і сацыяльных паслуг (іх аб’ядноўваюць) занята 327,5 тыс. чалавек. Можна меркаваць, што толькі ў ахове здароўя занята менш за 300 тысяч. А гэта значыць, што штогод галіна губляе не менш за адзін працэнт спецыялістаў. Улічваючы, што медыцына краіны і так перагружана, а насельніцтва з кожным годам старэе – гэта катастрофа.
Сітуацыя з аховай здароўя будзе вельмі моцна завязана на санкцыях. Так, на пастаўку медыкаментаў забароны няма, але гэта не азначае, што тыя ці іншыя кампаніі захочуць іх прадаваць ці выступаць у ролі пасярэднікаў. Тое ж датычыцца розных расходных матэрыялаў, паставак новага і абслугоўвання старога медыцынскага абсталявання і інш.
У краінах, якія шануюць жыццё і здароўе сваіх грамадзян, разумеюць, што зіма блізка. А значыць, можа здарыцца ўсё, што заўгодна, аж да чарговай хвалі пандэміі. І імкнуцца быць да гэтага гатовымі. На жаль, Беларусь, як мы бачым, свой медыцынскі патэнцыял страчвае з хуткай хуткасцю. Пытанне аб тым, хто нас будзе лячыць заўтра, з кожным днём становіцца толькі вастрэй».
