На русском языке:
Мнение. «Нашы грошы»: более 5% айтишников в стране уволилось за три месяца
Тэлеграм-канал «Нашы грошы» апублікаваў пост, у якім расказвае пра глабальныя змены на рынку працы IT у Беларусі. Публікуем пост без зменаў:
«Белстат апублікаваў статыстыку аб беларусах, прынятых на працу і звольненых за май. Дзякуючы гэтаму мы можам даведацца, што адбываецца на рынку працы. Але канкрэтна сёння давайце пагаворым аб вялікіх зменах, якія працягваюцца ў IT.
Дастаткова збеглага погляду на графік, каб зразумець: апошнія тры месяцы адбываецца масавы адток адмыслоўцаў з гэтай сферы. Калі ў сакавіку баланс прынятых і звольненых быў у «мінус» на 1016 чалавек, то ў красавіку ён вырас да 2325, а ў траўні – да 2787 чалавек.
Усяго за тры месяцы ў краіне, паводле афіцыйных звестак, было звольнена на 6128 айцішнікаў больш, чым прынята на працу. Занятасць у сферы скарацілася на 5 адсоткаў. Большая частка гэтых людзей зрабіла рэлакейт або цалкам скасавала адносіны з кампаніямі, якія маюць беларускія карані.
Многа гэта ці мала? Мяркуйце самі: у 2021 годзе, паводле афіцыйных дадзеных, у краіне 122,6 тыс чалавек былі занятыя ў «Інфармацыя і сувязь», а гэта – значна шырэйшая сфера, чым толькі ІТ (у яе яшчэ ўваходзіць выдавецкая дзейнасць, тэлекамунікацыі і т д.). Адпаведна, мы можам смела сцвярджаць, што непасрэдна з беларускай «айцішкі» за апошнія тры месяцы сышло нашмат больш за 5% супрацоўнікаў, што бачна па афіцыйных дадзеных! У рэальнасці гэтая лічба, хутчэй за ўсё, значна вышэйшая.
Соотношение принятых и уволенных в IT / Инфографика: Нашы грошы
Чаму гэтая інфармацыя нас так трывожыць? Тут ёсць адразу некалькі доўгатэрміновых і сумных наступстваў. Мы толькі мімаходзь згадаем аб тым, што схлопваецца галіна, якую доўгі час імкнуліся зрабіць візітнай карткай краіны, і гэта – моцны ўдар па іміджы. Хаця каго можа хваляваць імідж краіны, якая падтрымала агрэсара? Пяройдзем адразу да больш якія адчуваюцца праблемам.
Па-першае, на сённяшні момант гэта адзіная галіна ў краіне, якая дае стабільны прырост ВУП. Усе астатнія, нават тыя, што нядаўна былі паспяховымі, прасядаюць (мы гаворым і прамысловасці, транспарце, сельскай гаспадарцы і г.д.). Страта такой колькасці людзей у сферы, дзе асноўныя грошы зарабляюцца мазгамі, відавочна, вельмі хутка адаб’ецца на яе даходах. А гэта значыць, што неўзабаве мы рызыкуем страціць апошні драйвер беларускай эканомікі.
Па-другое, важна разумець, што добра развітая IT-сфера моцна «бусціць» многія іншыя сферы эканомікі, узаемадзейнічаючы з імі, ствараючы сумесныя высокатэхналагічныя праекты. У сельскай гаспадарцы гэта могуць быць дроны, якія збіраюць інфармацыю над палямі і аптымізуюць размеркаванне ўгнаенняў, у транспартнай сферы – «беспілотныя» грузавікі, у медыцыне – аплікацыі для апрацоўкі даных і г.д. У кожным з гэтых напрамкаў былі заняты беларускія распрацоўшчыкі. Таму з іх знікненнем вычарпае сябе і магія сінэргіі, за кошт якой у звязку з IT развіваліся іншыя галіны.
Па-трэцяе, пераважная большасць з тых айцішнікаў, што звольніліся, не пайшлі працаваць на завод ці ў сельскую гаспадарку. Можна меркаваць, што яны проста зʼехалі з краіны. І, як часам кажуць, шанец вярнуцца ў іх застаецца да першай узятай за мяжой іпатэкі. А гэта значыць, што з краіны, у якой ужо даўно назіраецца глыбокі дэмаграфічны крызіс, зʼяжджаюць патэнцыйныя бацькі, прычым такія бацькі, якія маглі б максімальна якасна (у сілу і фінансавага і сацыяльнага становішча) клапаціцца аб сваіх дзецях. Мы разбазарваем генафонд, выракаючы пажылых людзей на сітуацыю, у якой іх не будзе каму ўтрымліваць.
І напрыканцы два словы пра тое, наколькі недарэчна выглядаюць спробы ўладаў затрымаць каштоўныя «мазгі», якія выцякаюць з краіны. Гэтыя тры месяцы паказалі, што адпрацаваныя на беларускім насельніцтве «чарка-скварачныя» метады зусім на айцішнікаў не дзейнічаюць. Іх не прымусяць застацца ў краіне ільготныя крэдыты і адтэрміноўкі ад войска. Гэтыя людзі прызвычаіліся зарабляць на свае патрэбы самастойна. Што ж тычыцца «доўгу радзіме», яны лёгка памяняюць грамадзянства на тое, якое не будзе ўспрымацца ў большасці краін свету як «ваўчыны білет».
