На русском языке:
Мнение. Андрей Елисеев об опасном повороте с риторикой ненависти в Беларуси
Палітолаг і журналіст-расследавальнік Андрэй Елісееў напісаў эмацыйны пост на сваёй старонцы ў Facebook пра рыторыку нянавісці ў Беларусі. Прыводзім яго словы без зменаў.
Такім чынам, беспрэцэдэнтны ў сучаснай гісторыі Беларусі інцыдэнт з перастрэлкай распаліў грамадства, а рэакцыя ўлады выклікала вельмі непрыемны запашок ці то Руанды, ці то Камбоджы. Дзяржпрапагандысты аддаюць перавагу казаць пра будучыя сталінскія чысткі а-ля 1937.
Высокапастаўленыя чыноўнікі адкрыта выказалі пагрозы смерцю і заклікалі да масавых расправаў у дачыненні як да каментатараў у інтэрнэце на тэму інцыдэнту, так і зыходзячы з рэальнай або выдуманай прыналежнасці грамадзян да катэгорыі палітычных апанентаў.
Намеснік міністра ўнутраных спраў Карпянкоў заявіў, што «вось гэтыя вось усе каментатары, пасля таго, што было сказана і паказана – гэта ворагі, прычым ворагі асабліва цынічныя, якія заслугоўваюць толькі фізічнага знішчэння, ніяк інакш» (!)
«Дэпутат» Белаконеў выказаўся за масавыя забойствы па незразумела якой групавой прыкмеце ў мэтах запалохвання: «А трэба як Пуцін сказаў – мачыць у сарціры ўсіх, за аднаго – 20, 100, каб не было панадна нікому» (!)
Гэтыя неймаверныя каментары былі паказаныя ў эфіры «дзяржаўных» тэлеканалаў (!), як і ўсялякія заклікі даставіць «тэрарыстку Ціханоўскую» ў Беларусь любой цаной.
Прычым статус дэпутата ў Беларусі і парламентарыя ў прававой дэмакратычнай дзяржаве – гэта рэчы непараўнальныя. У Беларусі яны дэ факта прызначаюцца прэзідэнцкай адміністрацыяй. Заклік Белаконева – гэта не нейкая легітымная «прыватная думка» народнага абранніка; на практыцы беларускія «дэпутаты» маюць статус дзяржчыноўнікаў. І яно, паўтаруся, было паказана агульнанацыянальным тэлеканалам.
Заклікі адпомшчэння на дзяржтэлеканалах і ў сацсетках часта нацэленыя на катэгорыю так званых «змагароў» – гэта не больш чым прапагандысцкі тэрмін (тыпу «бандэраўцаў» у асвятленні ўкраінскіх падзей), пад які заганяюць усіх без разбору.
Тэрмін «змагары» да мінулай восені быў вядомы не больш за некалькім адсоткам насельніцтва Беларусі. Ён прыйшоў у шырокі ўжытак дзяржпрапаганды напрыканцы мінулага года з вузкіх шавіністычных паблікаў у сацыяльных сетках. Пад «змагарамі» ў розных кантэкстах прапагандысцкімі рэсурсамі маюцца на ўвазе то беларускамоўныя грамадзяне, то палітычныя апаненты ўлады нават у найменшай ступені, то і зусім людзі з прабеларускімі поглядамі. Карацей кажучы, большасць жыхароў Беларусі – гэта сёння так званыя «змагары».
Арыштоўваць і заводзіць крымінальныя справы пачалі выключна на прыватных асоб, якія каментуюць у інтэрнэце. З пункту гледжання міжнароднай прававой практыкі (скажам, судовая практыка Еўрапейскага суда па правах чалавека), свабода выказвання сапраўды не абсалютная, і выказванні з заклікамі да гвалту могуць цягнуць прававую адказнасць.
Аднак, таксама паводле прававой практыкі, цяжар адказнасці па такіх выказваннях для простага інтэрнэт-юзара непараўнальна меншы, чым для высокапастаўленага дзяржчыноўніка, якога яшчэ і круцяць па дзяржтэлеканале (!) і аўдыторыя, і патэнцыйная ступень разбуральнага дзеяння такіх выказванняў з вуснаў высокапастаўленых чыноўнікаў і рэпарцёраў дзяржТБ нашмат больш, чым ад каментара ў ютубах-інстаграмах умоўнага працоўнага Васі.
Тым не менш, паказальна караюць толькі і менавіта Вась.
«Вы, пісакі, зараз будзеце адпрацаваныя як саўдзельнікі забойства і як тэрарысты. Жорстка, але не больш жорстка, чым тое, што вы пісалі ўчора і пісалі ў прынцыпе. І пляваць на законы, часам не да іх, іх можна і памяняць!» – Вяшчае «навінная» праграма дзяржтэлеканала ў прайм-тайм.
Гэта найвялікшы прававы нігілізм, які ніяк не вырашае, а толькі абвастрае сітуацыю. Дай, Гасподзь, перажыць беларускаму народу гэты «Год народнага адзінства»!
